Het melodisch vernuft van sitarspeler Purbayan Chatterjee (Concertzender/Gharana, 28-5-2008)

Op vrijdag 30 mei staat in mijn programma Gharana sitarspeler Purbayan Chatterjee uit Calcutta in de schijnwerpers. Hij wordt al zeker tien jaar als een van de absolute topsitaristen van India beschouwd, maar is toch nog maar 31 jaar, naar Indiase maatstaven een leeftijd waarop het beste van een artiest zich eigenlijk pas begint te manifesteren.

Purbayan Chatterjee behoort tot de befaamde Senia Maihar Gharana, de school rond het muzikale genie Baba Allauddin Khan (1862[?]-1972), guru van grootheden als z’n zoon Ali Akbar Khan (1922) op sarod, z’n dochter Annapurna Devi (1926) op sarod, Pannalal Ghosh (1911-1960) op bansuri en Ravi Shankar (1920) en Nikhil Banerjee (1931-1986) op sitar.

In het eerste half uur van het 90-minuten programma schets ik een muzikaal portret van Purbayan Chatterjee, aan de hand van een interview dat ik met hem had, begin april 2008 op het Darbar Festival in het Engelse Leicester, over z’n carrière en over z’n muziek.


Purbayan Chatterjee op het Darbar Festival 2008 in Leicester ; photo by Arnhel de Serra *


Purbayan Chatterjee in Leicester, Darbar Festival 2008 ; photo by Pieter de Rooij

Purbayan Chatterjee is een zeer veelzijdig muzikant. Naast concerten met Noord-Indiase ragamuziek speelt hij ook met muzikanten uit de Zuid-Indiase ragatraditie en participeert hij wereldwijd in allerlei fusionprojecten van diverse wereld- en jazzmuzikanten. In het muzikale portret is hij in al deze hoedanigheden te horen. Aan bod komt onder meer het recent door hem opgerichte Shastriya Syndicate. Dit ensemble van muzikanten uit de Noord- en Zuid-Indiase ragatraditie maakt de Indiase klassieke muziek veel toegankelijker voor een luisterpubliek dat niet gewend is om naar lange raga’s te luisteren.


Albumhoes van Purbayan Chatterjee’s Shastriya Syndicate

Ook wordt ingezoomd op zijn duet-vertolkingen met veena-speelster Jayanthi Kumaresh, violiste Kala Ramnath en fluitist Shashank. De muziek en invloed van zijn vader Partha Chatterjee, ook sitarist, en van diens goeroe, de legendarische Senia Maihar sitarist Nikhil Banerjee, komen uiteraard ook uitgebreid aan bod. Naast zijn vader en Nikhil Banerjee is ook de legendarische sarod-gigant Ali Akbar Khan voor Purbayan een belangrijke inspiratiebron en guru.


Violiste Kala Ramnath en Purbayan Chatterjee

Purbayan Chatterjee’s grote muzikale talent treedt al vroeg aan het licht en vanaf z’n vijfde krijgt hij sitarles.


Purbayan’s eerste schreden op de sitar

Purbayan treft het dat hij via z’n vader Partha van heel nabij in aanraking kan komen met het spel van de legendarische sitarspeler Nikhil Banerjee van de Senia Maihar Gharana. Samen met Ravi Shankar en Vilayat Khan (1927-2004) behoort Nikhil Banerjee tot de Grote Drie van de Indiase sitar na India’s onafhankelijkheid in 1947. Behalve dat Nikhil Banerjee veelal wordt beschouwd als de beste van de drie, is zijn spel ook het meest melodieus en toegankelijk. Van Nikhil Banerjee is bekend dat hij geen les gaf, maar Partha Chatterjee blijkt een uitzondering.


Partha Chatterjee, de vader van Purbayan

Purbayan’s vader brengt twaalf jaar intensief met Nikhil Banerjee door. Dat heeft deels ook te maken met het belangrijke secretarieel werk -zakelijke correspondentie etc.- dat hij in die jaren voor Nikhil verricht. Partha reist met hem de wereld over en krijgt in die periode dus ook, wellicht als enige sitarist, lessen van Nikhil Banerjee. Purbayan Chatterjee kan daardoor als kind -via z’n vader- de wereld van Nikhil Banerjee van dichtbij ervaren. Voor z’n tiende ontmoet Purbayan Nikhil Banerjee diverse malen in Calcutta en maakt hij kennis met het sitarspel van de maestro. In januari 1986 echter, als Purbayan 9 jaar is, sterft Nikhil Banerjee, slechts 54 jaar oud, aan een hartaanval. Zijn volmaakte techniek, de lyriek en de diep-meditatieve, introspectieve speelstijl hebben dan al een een onuitwisbare indruk gemaakt op de kleine Purbayan.

Purbayan’s werk volg ik al vele jaren en zijn cd-oeuvre behoort tot mijn favoriete ragamuziek. Hoe sterk in zijn spel de invloed van Nikhil Banerjee doorklinkt werd mij vorig jaar nog maar weer es duidelijk via een bevriende programmamaker van de Concertzender-wereldmuziekredactie, Henk Braaksma, een groot liefhebber van Indiase ragamuziek en in het bijzonder een groot kenner van Nikhil Banerjee, zijn favoriete sitarspeler. Hij had ooit het genoegen Nikhil lang geleden een keer bij hem thuis te ontvangen en kreeg toen en passant ook nog wat muzikale tips van hem cadeau (Henk speelt zelf Hawaii-gitaar).


Nikhil Banerjee in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam

Toen Purbayan Chatterjee vorig jaar op een zondagmiddag in mei optrad in het KIT Tropentheater trof ik Henk daar ook. Hem vielen natuurlijk al direct overeenkomsten op in het spel van Purbayan -die hij nog nooit eerder had horen spelen- met het spel van Nikhilji. Flink onder de indruk kocht Henk na het concert van Purbayan Chatterjee diens album Talaash (2006). Enkele dagen later kreeg ik van Henk te horen, dat hij na thuiskomst van het concert nog diezelfde avond Talaash had beluisterd. Wat hij hoorde overviel hem. Het sitarspel van Purbayan bleek zo overweldigend mooi en deed hem zo sterk denken aan Nikhil Banerjee, dat hij al gauw, diep ontroerd, in tranen zat te luisteren.


Het album Talaash

Zijn speelstijl roept inderdaad associaties op met Nikhil Banerjee, maar Purbayan Chatterjee is in de loop der jaren zijn eigen muzikale weg gegaan en heeft een zeer herkenbaar eigen geluid ontwikkeld. Wat ik prachtig vind aan Purbayan’s spel is zijn bijzondere vermogen om binnen de kleinste, door microtonaliteit bepaalde toonsafstanden, diverse klankkleuren te laten horen. Zelfs in de kleine bewegingen van de afzonderlijke ragatoon legt hij al een wereld aan klankkleuren bloot. Ongelooflijk mooi!
Purbayan’s sitarspel levert ook een fraaie balans op tussen de instrumentale en de vocale stijl (op vocaal gebied leerde hij met name veel van Patiala-zangmeester Ajoy Chakrabarty) en de wisselwerking tusen sitar en tabla laat ook niets te wensen over. Met name in de ‘gats’ (instrumentale composities) kun je volop genieten van Purbayan’s uitstekende timing en ritmegevoel, een aspect waar hij heel veel aandacht aan besteed en waarvoor hij -om dit perfect te beheersen- intensief studeerde op tablaritmes bij twee grootmeesters, Zakir Hussain en Anindo Chatterjee. Uit Purbayan’s opbouw en afwikkeling van een raga spreekt een afgewogen gevoel voor verhoudingen, waardoor zijn interpretaties een fraaie spanningsboog krijgen. Last but not least noem ik het melodisch vernuft en de glasheldere muzikale ideeën waarmee Purbayan Chatterjee zijn improvisaties vorm geeft. Zijn gloedvolle, met sustain-klanken doordesemde melodievoering leunt op een bondige, heldere frasering, waardoor z’n melodieën heel toegankelijk zijn. Hiermee toont hij zich wat mij betreft een soort Oosters equivalent van ‘onze’ componist Mozart** (ook een groot improvisator trouwens!), temeer omdat Purbayan zijn krachtige melodieën -net als Mozart- ook in talloze boeiende variaties laat horen. Er klinkt geen noot teveel, elke toon staat als een huis. Het is, hoe dan ook, geniaal.


Purbayan Chatterjee

De zojuist geroemde kwaliteiten van Purbayan Chatterjee komen in de Gharana-uitzending op 30 mei het beste naar voren in een bijna drie kwartier durende uitvoering van de avondraga Puriya waarmee de uitzending wordt besloten. Deze raga is te vinden op het in 2006 verschenen album Talaash. Op Amazon.com besprak ik dit album onlangs heel kort als volgt:

“A not-to-be-missed gem amongst sitar-cd’s. Purbayan Chatterjee excells as ever and displays his matured mastership as he breathes life into the beautiful evening ragas Malgunji and Puriya, both full of serenity, grace, gratitude and fulfillment. In raga Puriya I also sense a mood concerned with a mysterious and rather overwhelming expectation of something precious that’s not really yet disclosed, but still evokes a feeling of bliss and happiness. Subhankar Banerjee’s contribution on tabla is excellent. The beauty is further enhanced -to a breathtaking level- through the superb recording by engineer/producer Derek Roberts. Whenever you play this music, you’ll be experiencing a blissfull evening. A totally rewarding and satisfying album.”

Ik denk dat Purbayan Chatterjee’s uitvoering van de raga ‘Puriya’ niet alleen de doorgewinterde ragaliefhebber maar ook de breed geïnteresseerde muziekliefhebber zal aanspreken. Van harte aanbevolen!

De Concertzender – Gharana – Het melodisch vernuft van Purbayan Chatterjee – vrijdag 30 mei 2008, 20.00-21.30u

* De foto’s zijn aanklikbaar en worden dan in een aantal gevallen groter weergegeven
** Deze vergelijking heb ik wellicht niet helemaal zelf verzonnen, 🙂 want freelance muziekjournalist Ken Hunt trok al eens eenzelfde vergelijking tussen de violiste Kala Ramnath en Mozart, in zijn review van het album Kala (2005) in het blad Jazzwise.

HOME

Radio 6 blog-messages on my raga-programme ‘Gharana’ moved to new folder

My radio 6-blog-messages -in dutch- on my Concertzender-programme ‘Gharana’ are moved to a new folder. They are no longer accessible via the ‘Magazine’-folder but from now on you’ll find them in the Oriënt Express-folder

Right now you’ll find articles on the first two episodes of Gharana, episode 1, dedicated to Kaushiki Chakrabarty and episode 2, dedicated to Kala Ramnath. You can still listen to these programmes via this ‘on demand’-page of via the programme guide pages of radiostation De Concertzender.

The next Gharana-special is scheduled for broadcast on Friday, the 30th of May, 2008, and will be dedicated to sitarist Purbayan Chatterjee.


Purbayan Chatterjee
(sitarist Purbayan Chatterjee)


HOME

Indian classical music vibrant and alive at Leicester’s Darbar Festival 2008!

Darbar Festival 2008 programme guide
It’s been more than a week now that I’ve had a great time in Leicester, England, as a visitor of the Darbar Festival 2008. This year it was the third edition of the Festival. I’d heard already a lot of things about ‘Darbar’. Not only several people told me about it, but of course I had also listened to the music itself on many great ‘Darbar-albums’ released by Sense World Music in 2006 and 2007. But being there at the festival is the real thing of course, so I simply had to go to Leicester. What I got there was a unique musical experience and much more than I ever could’ve dreamed of.


participating artists Darbar 2008 together on stage
participating artists of Darbar 2008 together on stage, at the closing of the festival (photo: Pieter de Rooij)


A knowledgeable, involved and dedicated audience
The Darbar Festival has some very special features and differs from any other festival of Indian classical music, except for, maybe, the Saptak Festival in India, that shares the same philosophy and views. During three days Darbar offers 15 concerts. I’ve attended 12 of them, and one Darbar-unplugged concert before the festival. Top artists from India and from the UK enter the stage. They perform not only for a very knowledgeable, involved and dedicated audience, but also for the other Darbar artists, so the artists visit each other’s concerts. This creates a very special, stimulating atmosphere for the artists on stage.


ragasinger Kaushiki Chakrabarty performing at the Darbar Festival 2008
ragasinger Kaushiki Chakrabarty performing at Darbar Festival 2008 (photo: Arnhel de Serra)


In Amsterdam, here in Holland, I’ve been visiting ragaconcerts for more than 25 years, and it’s always been a really good and dedicated audience, but you’ll never find an atmosphere in Amsterdam comparable to the Darbar-audience, whose response to the artists -with gestures and vocal reactions- is -like in India- much more direct and spontaneous.


participating artists of Darbar Festival 2008 - poster 1
participating artists at the Darbar Festival 2008, poster 1 


Bringing on stage a new generation of excellent young musicians
The programme schedule of Darbar is really exciting, with a very good selection of the very best young stars, combined with excellent young top performers who may well be on the verge of an international breakthrough. This doesn’t mean that the older artists with the ‘big reputation’ are not coming to Darbar. Some of them do perform at Darbar as well, but apparantly, for the organizers it’s not an issue, a must or a necessity to have them by all means at Darbar to make the festival a success. The great thing is that Darbar doesn’t focus obsessively on the older generation -like so many other venues and festivals do out of mere ‘safety’ or marketing reasons or, otherwise, wrong views- but is breaking away from this old fashioned idea that only old artists can offer the best in Indian classical music, which is simply untrue. As are other persistent ideas, that the spiritual element of the music is vanishing among younger performers and that their musical skills are not as good as the older generation. These persisting ideas -kept alive especially in the media and interconnected ‘markets’ around them- are not only wrong, but do also harm the viability of Indian classical music and could even endanger the continuation of this vulnerable, but nonetheless strong musical tradition. Ravi Shankar and Ali Akbar Khan… when did their stardom and their great reputation start? Exactly, almost fifty-five years ago! The media -and the majority of their users- tend to forget this and in so-doing create and perceive a wrong picture of Indian classical music, namely, as a musical domain exclusively dominated by old stars. This widespread misconception is courageously counteracted by Darbar -and for instance by the Sense World Music label- by bringing on stage a new generation of excellent young musicians.


sarod player Taruna Jasani
sarod player Tarun Jasani, one of the great young players at Darbar 2008 (photo: from Tarun Jasani’s website http://tarunjasani.com/ )


And that a younger generation can sometimes sound slightly different or seeks new ways of expressing themselves shouldn’t be a reason for immediate criticism -as so often unjustly occurs- but rather be seen as a consequence of music’s natural flow and evolution through time and history. Just think for example in this regard of Indian classical music’s development outside of the domain of royal courts, after 1947. The musicians had to face up new challenges to survive and keep the music alive. And what happened from there was marvellous, the performance-format that evolved -the modern ragaconcert- conquered a worldwide audience!


participating artists of Darbar 2008 - poster 2
participating artists at the Darbar Festival 2008, poster 2 


Unplugged concert
Now, who were playing at Darbar? Too many to name them all here, but there’s a programme schedule on the web and on the two posters above you can have a look at most of them (with all names listed on poster 1). I’d like to mention here a few of my personal highlights. On Wednesday 2nd of April, two days before the festival started, I was already in Leicester and visited a so-called ‘Darbar unplugged’-concert, in the Leicester Guildhall, a beautiful old medieval building, with an excellent performance venue. Playing there were two celebrities, Irshad Khan on sitar and surbahar, accompanied on tabla by Yogesh Samsi. Their great, inspired playing was very rewarding and pleasing to the ears, helped also by the excellent acoustics of the venue and the unplugged/unamplified sound of the instruments. The instruments sounded as natural as they should, evry colour and little detail could be heard.


   Yogesh Samsi en Ajay Joglekar
(tabla player Yogesh Samsi [left] and harmonium player Ajay Joglekar [right], meet on thursday April 3rd, 2008, in Leicester
(photo: Pieter de Rooij)

Exceptional performance by Kaushiki Chakrabarty
The Darbar Festival itself was from Friday 4th of April to Sunday 6th of April. The concerts I visited were all great, and four of them I consider my ‘personal favourites’: on friday morning Rakesh Chaurasia’s bansuri-concert with Yogesh Samsi on tabla, on saturday evening the tabla-soloconcert by Bhupinder Sing Chaggar (he’s from Leeds, UK), accompanied on harmonium by Ajay Joglekar and on sunday evening Purbayan Chatterjee’s sitarconcert with -once more- Yogesh Samsi, on tabla. And then there was in my opinion an exceptional festival highlight: the performance on saturday evening of 28-year old singer Kaushiki Chakrabarty from Calcutta, accompanied by Sanju Sahai on tabla and by Ajay Joglekar on harmonium. Soon after hitting the first notes of raag Abhogi right up until the very last note of a light classical song that ended Kaushiki’s concert, the whole audience was spellbound and completely immersed in her singing. I should mention in particular Kaushiki’s deeply moving rendition of a charmingly beautiful melody in raag Pahadi, strongly associated with nature and expressing a painful separation of lovers. There was maximum response -lively gestures, enthusiastic vocal reactions, numerous applauses- from the audience during the performance and a tumultuous applause afterwards.


Kaushiki Chakrabarty after her performance at Darbar Festival 2008
loud applause and cheers raining down on 
Kaushiki Chakrabarty after her breathtaking performance at Darbar 2008 (photo: Arnhel de Serra)


I’ve heard Kaushiki live before in a dazzling performance in Amsterdam and evrything else I’ve heard of her on cd has been no less than mindblowing. Now in Leicester it was even much, much more than that. Kaushiki’s Darbar-concert was truly the most profound and deeply touching musical experience I’ve ever had. Veeery exceptional! 


 Kaushiki Chakrabarty at Darbar Festival 2008, after her performance
(Kaushiki Chakrabarty after her performance at Darbar 2008, next to her tanpura-players Debipriya Das [left] and Ranjana Ghatak [right] (photo: Pieter de Rooij)


Interviews at Darbar for my upcoming programmes
So, Darbar was a great experience. I didn’t only visit concerts, but I also had the privilege to interview three great musicians during my stay in Leicester: Irshad Khan, Yogesh Samsi and Purbayan Chatterjee. I’ll portray them in three specials of my radioprogramme ‘Gharana’, later on this year. You’ll soon find more details on these programmes here on my weblog and on the website of De Concertzender.

HOME

Kala Ramnath, de ‘zingende viool’, in ‘Gharana’ (Concertzender, 29-2-2008)

De viool is bij uitstek het instrument om de menselijke stem na te bootsen en niemand kan dit beter dan de Indiase violiste Kala Ramnath, begenadigd vertolkster van Noord-Indiase raga’s. Zij kan haar instrument laten zingen en dat levert haar de bijnaam ‘zingende viool’ op.


Violiste Kala Ramnath

Op 29 februari schets ik in het eerste halfuur van mijn programma Gharana -over scholen en stijlen binnen de Noord-Indiase ragamuziek- een portret van de 40-jarige violiste in mijn engelstalige documentaire Kala Ramnath- The Singing Violin.


Kala strikes the pose (klik op de foto om te vergroten)

Kala woont al twintig jaar in Mumbai, maar is geboren en getogen in Madras, in een muzikale familie die zowel in de Noord-Indiase als de Zuid-Indiase ragamuziek excelleert en behalve zijzelf op viool nog drie wereldberoemde namen heeft opgeleverd: haar guru en tante N. Rajam, haar oom T.N. Krishnan en haar nicht Sangeeta Shankar.


Kala leert vanaf het begin op een ‘grote mensen’-viool


Kala’s guru Pandit Jasraj (klik op de foto om te vergroten)

Niet alleen Kala komt aan het woord, maar ook haar guru, zanger Pandit Jasraj (geb. 1930), die wordt beschouwd als India’s grootste levende vertolker van de Noord-Indiase raga en momenteel als enige de meest prestigieuze muzikale eretitel mag bekleden, namelijk ‘sangeet martand’, oftewel de ‘zon in de muziek’. Pandit Jasraj is vol lof over Kala: ‘Wat kan ik zeggen, zij is alles in muziek, niemand op viool in Noord-India komt in de buurt van haar niveau.’ In mijn programma komen woorden van dezelfde strekking van Derek Roberts, een invloedrijke producer van Indiase klassieke muziek voor het label Sense World Music: ‘We hebben hier echt te maken met een unieke viooldynastie. Kala’s tante N. Rajam is een legendarische violiste die van enorme betekenis is geweest voor de viool in India. Zij heeft een zeer verfijnde, ietwat ingetogen speelstijl. Kala heeft deze kwaliteiten ook in huis, maar heeft tegelijkertijd een hele uitbundige, avontuurlijke persoonlijkheid. Ze slaagt er wonderwel in beide kwaliteiten in haar vioolspel te verenigen. Die combinatie van extreme gevoeligheid en grote uitbundigheid in haar spel is heel bijzonder. Ik denk dan ook dat Kala momenteel de grootste violiste is van Noord-India.’


Producer Derek Roberts (klik op de foto om te vergroten)

De viool mag dan Westers zijn, voor het vertolken van raga’s zijn de speeltechniek, de speelhouding –men zit op de grond- en de stemming van het instrument heel anders dan in het Westen. In Indiase ragamuziek gaan versieringen van de melodie veelal gepaard met ‘glijdende tonen’, waarbij subtiele overgangen in de kleinste toonsafstanden, microtonen, van cruciaal belang zijn. Behalve deze techniek verstaat Kala de kunst om lange frasen, die in-één-adem gezongen worden, ook als zodanig op de viool te reproduceren. Zij ontwikkelde daartoe een volmaakte strijktechniek die het mogelijk maakt lange frasen ononderbroken te spelen, zonder dat het ‘wisselen van streek’ de luisteraar nog opvalt.


Kala tijdens een door mij gefilmd concert bij RASA in Utrecht (foto: Pieter de Rooij / klik op de foto om te vergroten)

Naast de klassieke Noord-Indiase raga speelt Kala Ramnath ook veel fusion. Zij speelt in diverse projecten met muzikanten uit de wereld van jazz, Afrikaanse muziek, flamenco en Westerse klassieke muziek. In de documentaire is Kala te horen met haar fusiongroep Yashila en met de Spaanse flamencogitarist Eduardo Niebla. Na de documentaire volgen nog een uur lang diverse opnamen – wederom klassiek-Indiaas en fusion – met onder andere opnamen van het KIT Tropentheater-concert van najaar 2007 van Kala Ramnath’s fusion-groep ‘Four Elements’. Hierin speelt zij met de Nederlandse jazzgitarist Jan Kuiper, tablaspeler Niti Ranjan Biswas en de Marokkaanse percussionist Rhani Krija. Met veel muzikale potjes op het vuur trekt Kala zo voortdurend de hele wereld over en heeft ze in de muziek haar grote levensvervulling gevonden. In haar eigen woorden: ‘Music is my religion, it’s my prayer, it’s everything for me.’


Familiestamboom van Pandit Jasraj binnen de Mewati Gharana + Kala Ramnath (klik op de foto om te vergroten)

Kala krijgt wereldwijd lof en waardering van pers en publiek en zij won al vele belangrijke muziekprijzen, waaronder de Surmani, Sur Ratna en Pandit Jasraj Gaurav awards. Na het afmonteren van mijn programma kwam mij ter ore dat Kala binnenkort een van de meest prestigieuze Indiase staatsprijzen voor muziek gaat ontvangen: de ‘Kumar Gandharva Award’, de Staatsprijs voor de beste Indiase musicus beneden de 45 jaar. De prijs wordt haar op 8 april uitgereikt, maar al op vrijdag 29 februari kun je in Gharana horen waarom haar die grote eer te beurt valt.

De Concertzender – Gharana – Kala Ramnath, de zingende viool van India – vrijdag 29 februari 2008, 20.00-21.30u

HOME

Kala Ramnath receives prestigious ‘Kumar Gandharva Award’ in April 2008

Kala Ramnath in concert(Kala Ramnath in Concert / photo: Pieter de Rooij)

Violinist Kala Ramnath, who will be featured in my programme Gharana on the 29th of February, will be the next recipient of the ‘Kumar Gandharva Award’, India’s most prestigious national award for the best musician under forty-five years of age. Kala will receive the award on April 8th, 2008. Furthermore, Kala’s album ‘Kala’ -released in 2004- is chosen as one of the 50 Best Top of the World albums in world music magazine Songlines‘ March 2008-issue, its 50th ‘collector’s edition’. And last but not least, in the same issue Kala is also chosen as a member of ‘the Songlines 50 Allstars Orchestra’, a selection of the world’s greatest instrumentalists to form a world music super-group. Considering all these impressive facts, I guess world music lovers can’t really afford to skip a beat of my upcoming programme on Kala by the end of this month!

HOME

Gharana, 2nd episode, 29th February 2008: Kala Ramnath – the singing violin

Mewati Gharana
(photo: Kala Ramnath and Gharana-producer Pieter de Rooij)

The second episode of my Concertzender-radioprogramme on the different gharana’s, or different schools, of North Indian raga music- will be dedicated to the exceptionally gifted violinist Kala Ramnath.In the first half hour of the 90-minute programme there will be a rebroadcast of my Radio Netherlands (english language-)radio-portrait ‘Kala Ramnath, the singing violin’. It deals with Kala’s musical background and musical development and it also features record producer Derek Roberts and Kala’s guru Pandit Jasraj. This portrait is followed by recordings of North Indian ragamusic and then by selections of a liveconcert-recording of Kala’s fusiongroup ‘Four Elements’, made by the KIT Tropentheater in Amsterdam in september 2007. ‘Four Elements’ is Kala Ramnath on violin, Jan Kuiper on guitar, Niti Ranjan Biswas on tabla and Rhani Krija on percussion. ‘Four Elements’ has never been broadcasted or released before, so we’re talking about a worldpremiere on radio here! The playlist of the programme can be found on the Concertzender-website. On the evening of broadcast -29th February 2008- I will also post a nice 10-minute videoclip on youtube of Kala’s playing in Utrecht in april 2006. It’s the beautiful conclusion of the concert there, to be more precise, it’s the piece that wasn’t included in the concert’s broadcast by the Concertzender in 2006, due to lack of time. This material wasn’t published before and its publication on Youtube serves as my bonus treat for enthusiastic listeners of my programme.

Below I continue with an article that I wrote for Radio Netherlands on the occassion of my radio-portrait ‘Kala Ramnath, the singing violin’.

Kala Ramnath – The Singing violin / by Pieter de Rooij


The violin is the instrument par excellence for approximating the human voice.  And nobody can do it better than the Indian violinist Kala Ramnath, a gifted performer of North Indian ragas. She can make her instrument sing and that has earned her the nickname “the singing violin”.


Kala was born in Madras in southern India in 1967 and now lives in Mumbai. She has been playing violin since she was three. Her first guru was her grandfather Vidwan Narayan Iyer. He introduced her to the ragas, the specific patterns of notes used in Indian classical music, and taught her the basics of violin technique. Kala also had lessons from her aunt Dr N. Rajam, an internationally renowned violinist. As a teenager she soon mastered her aunt’s vocal style of playing, but she had yet to develop a sound of her own. Kala found her “own voice” on violin with the help of her third guru, the famous North Indian raga singer Pandit Jasraj. Under his guidance Kala’s playing developed a new emotional depth and her violin really began to sing. “Pandit Jasraj’s singing is full of emotion and full of beautiful grace notes”, says Kala. “His style fits perfectly with how I wanted to sound myself on the violin. In 1989 I went to Mumbai to take lessons from him.” Pandit Jasraj is in turn effusive about Kala: “What can I say, she is everything in music, no one else playing violin in North India even comes close.”

Derek Roberts, an influential producer of Indian classical music for the Sense World music label, echoes these sentiments:
“We’re dealing here with a really unique violin dynasty. Kala’s aunt N. Rajam is a legendary violinist who has had an enormous impact on the violin in India. She has a highly refined, somewhat subdued style. Kala also has these qualities but at the same time has a very outgoing, adventurous personality. She does wonderfully well in combing both characteristics in her violin playing. That combination of extreme sensitivity and exuberance in her playing is extraordinary. I think that at present Kala is the greatest violinist in Northern India.”

The violin may be a western instrument but when used for ragas the playing technique, the posture (seated on the ground) and the tuning of the instrument are all quite different from western practice. In Indian raga music, embellishments of the melody are often combined with glissandi in which subtle microtonal changes are of vital importance. Kala has also mastered the art of exactly reproducing long vocal phrases, sung in one breath, on the violin. In order to do this, she developed a perfect bowing technique which enables her to play uninterrupted long phrases without any bow changes being noticeable by the listener.

Kala has not only established a reputation as a formidable performer of raga music, she has also played fusion, working with the best musicians from various genres including African, jazz and flamenco. In 2006 Kala turned her attention to the Netherlands. She toured concert halls and formed her own group Four Elements, which currently includes Dutch jazz guitarist Jan Kuiper and a Dutch-based Venezuelan, Latin percussionist Gerardo Rosales. With all these irons in the fire, Kala is now constantly travelling the world, having found her life’s fulfilment in music. As she puts it: “Music is my religion, it’s my prayer, it’s everything for me.” [this article was published earlier on the Radio Netherlands website, 27th January 2007]

HOME

Kaushiki Chakrabarty, vocale sensatie uit India (in Gharana 23-11-2007, Concertzender)

De 27-jarige ragazangeres Kaushiki Chakrabarty uit Calcutta kan ik omschrijven als een vocale sensatie. Pandit Jasraj en Bhimsen Joshi, de grijze eminenties van de Noord-Indiase ragazang, bestempelen haar nu al als de ’stem van de 21e eeuw’ en zien in haar de hoop voor de toekomst van de Indiase ragamuziek. Haar vocale prestaties overtreffen totnutoe dan ook alle verwachtingen. In mijn nieuwe Concertzender-programma Gharana schets ik een portret van de zangeres en haar leerschool, de Patiala Kasur Gharana.


Een jubel-recensie voor Kaushiki na een concert in de Verenigde Staten, waar ze al sinds haar 15e optreedt (klik op de foto om te vergroten)

Naast opnamen van Kaushiki en andere vertegenwoordigers uit de Patiala Kasur school komt Kaushiki aan het woord over haar muziek en haar carrière. Ik interviewde haar dit voorjaar toen ze op concerttour was in Nederland.

De Noord-Indiase raga is Kaushiki met de paplepel ingegoten. Kaushiki was een muzikaal wonderkind. Ze kon volgens haar moeder, haar eerste guru, eerder zingen dan spreken. Al op haar tweede kon Kaushiki ingewikkelde melodieën en ritmes perfect nazingen, aldus moeder Chandana Chakrabarty. Kaushiki’s vader is de beroemde zanger Ajoy Chakrabarty. Hij bracht zijn dochter via mondelinge overdracht jarenlang de fijne kneepjes van de ragazang bij. Kaushiki: “Als kind oefende ik zo’n twee tot drie uur per dag. Later, als tiener, trainde ik jarenlang zo’n acht tot tien uur per dag. Hoe meer, hoe beter. Mijn vader was voor mij in al die jaren meer een leraar dan een vader, de leraar-leerling relatie prevaleerde boven de vader-dochter relatie. Ik weet dat mijn jeugd hierdoor heel anders en minder vrij was dan normaal, maar ik heb van de muziek een enorme beloning teruggekregen. Het beoefenen van Indiase klassieke muziek is als een manier van leven. Het doorgronden van haar dieptes en dimensies vereist een volledige, levenslange toewijding.”

gharana_patiala-tree
De Patiala Kasur gharana, met als middelpunt zanger Ustad Bade Ghulam Ali Khan

In 2005 won Kaushiki met haar album Pure de prestigieuze BBC World Music Award, voor haar een grote verrassing: ‘Ik had nooit verwacht dat een album met Indiase klassieke muziek zou winnen. Door de BBC Award is niet alleen mijn naam veel bekender geworden, maar het heeft ook veel meer mensen in het Westen in contact gebracht met Indiase klassieke muziek. Deze prijs inspireert me en moedigt me aan om nog harder te werken en nog beter te worden. Ik wil er alles aan doen om muziekliefhebbers overal ter wereld met deze muziek te laten kennismaken.’


Kaushiki tijdens haar eerste optreden in Amsterdam in 2004

Kaushiki’s optredens worden gekenmerkt door een perfecte technische uitvoering met een maximale emotionele zeggingskracht. Achter de fenomenale techniek klinkt altijd warmte en menselijkheid en haar zang blijkt zowel de doorgewinterde ragaliefhebber als de leek recht in het hart te treffen. Kaushiki beheerst alle stijlen van de Noord-Indiase ragamuziek: de ascetische, formele dhrupad, de op techniek en virtuositeit gerichte khayal, de dramatiek van het romantische thumri-lied en de devotionele bhajan. Bovendien beoefent Kaushiki naast de Noord-Indiase muziek sinds eind jaren negentig ook de Zuid-Indiase ragazang, een muzikale wereld met een heel ander repertoire en andere zangtechnieken. Ook op dit terrein zijn Kaushiki’s vorderingen verbluffend. Geen wonder dat de jonge zangeres in korte tijd wereldwijd een grote schare bewonderaars heeft opgebouwd. De eerste aflevering van Gharana, over Kaushiki Chakrabarty en haar leerschool, is te beluisteren op vrijdag 30 november 2007, 20.00-21.30u. Wil je Kaushiki Chakrabarty niet alleen maar horen, bekijk dan op Youtube mijn video-portret (in 2 delen) van de zangeres.

HOME

NEW programme! GHARANA ; 1st episode: Kaushiki Chakrabarty ; broadcast: 30th nov. 2007

Gharana is my new programme for De Concertzender on the different gharana’s, or different schools, of North Indian raga music. This 90-minute programme will be aired four times a year. The first episode will be dedicated to Kaushiki Chakrabarty and the Patiala Kasur Gharana.

Continue reading