‘Geen multicultureel drama of naief multiculturalisme maar eindelijk een realistisch optimistische kijk op multiculturaliteit in Nederland.’ Dit meldt de achterflap van het boek ‘Zo zijn onze manieren – visies op multiculturaliteit in Nederland.’ Vervolgens staat er: ‘Vanuit persoonlijke ervaringen of op basis van eigen onderzoek geven de auteurs van deze bundel stof tot nadenken over wat ieders bijdrage kan zijn aan een samenleving waarin iedereen tot zijn recht kan en mag komen. Dit boek roept ons op de moed te hebben om de Nederlandse samenleving en Nederlanderschap te beschouwen als ‘onder voortdurende constructie’. De auteurs laten zien dat (voor-)oordelen en rigide uitgangsposities niet leiden tot het vaak bezongen ideaal van integratie, maar juist bijdragen tot een verdergaande polarisatie en onbegrip. Iedereen die gelooft in radicale zelfkritiek en respectvolle kritiek van andersdenkenden moet dit boek lezen.’
Het boek werd dinsdag 11 december 2007 in het Haagse perscentrum Nieuwspoort aangeboden aan minister Ella Vogelaar van Integratie en gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen Paul Comenencia. Ik was daar ook en schoot een youtube-filmpje.
De antropologen Francio Guadeloupe van de Radboud Universiteit Nijmegen en (mijn broer) Vincent de Rooij van de Universiteit van Amsterdam maakten het boek, omdat ze een tegengeluid willen laten horen in de discussie over integratie, die wordt beheerst door naieve vooronderstellingen over de Nederlandse identiteit en het Nederlanderschap.
Ik ben zelf opgeleid tot antropoloog, weliswaar allang niet meer actief in dit circuit, maar ik weet dat antropologen in discussies over migratie, identiteit en integratie voorbeeldig de nuance kiezen en vanuit hun participerend observerende onderzoeksmethodes de blik helder krijgen op het individu in relatie tot de directe leefomgeving en tot de samenleving als geheel, bij uitstek een manier van kijken die momenteel in het politieke debat ver is te zoeken.
Grote kracht van het boek vind ik dat de auteurs een leemte opvullen in het integratie-debat, door broodnodige aandacht te schenken aan de complexe meervoudigheid en veranderlijkheid in tijd en ruimte van ieder individu, verschijnsel en groepering. Het boek als geheel vormt een krachtig pleidooi om kritisch en omzichtig om te springen met generalisaties en classificaties.
Ik heb vernomen dat alle Tweede Kamerleden een exemplaar van het boek hebben gekregen. Dat juich ik van harte toe, want een genuanceerde, meer op feiten gestoelde discussie over multiculturaliteit, Nederlanderschap en integratie lijkt me in de Tweede Kamer hard nodig, sterker nog, kan niet zonder verhelderende analyses als in ‘Zo zijn onze manieren’. Een meer dan welkome studie dus op het Binnenhof, een boek waar Nederland Trots Op mag wezen en een te (knetter)gekke leestip voor Geert Wilders tijdens het Kerstreces.
Francio Guadeloupe & Vincent de Rooij (red.), Zo zijn onze manieren – Visies op multiculturaliteit in Nederland, Rozenberg, Amsterdam 2007
Inhoudsopgave
Inleiding
Francio Guadeloupe, Vincent de Rooij
Deel I – Het verleden: De wortels van het nu
Discussie waterkant.net
1. Lammert de Jong -Tegen de autochtone klippen op
2. Gloria Wekker -Een Nederlands Fotoboek …. Momenten in de multiculturele samenleving
3. Maria van Enckevort – When Coming Home is no longer a Home-Coming
4. Brada Kwasi Koorndijk – Multiculturaliteit in Nederland: gevangen in een web van definities
5. Vincent de Rooij – Multiculturaliteit en meertaligheid: Een kritische beschouwing van het Dutch-only vertoog
6. Thijl Sunier – What’s in a name?
Deel II – Het heden: Een kritische beoordeling
‘Fok jou’ van The Opposites
7. Feia Tol – De inburgeringscursus: Eenheid of verdeeldheid?
8. Lucia Lindner – Inburgeren in Ghanees transnationalisme
9. Yiufai Chow – Multiculturele schizophrenie: ‘Jij bent anders, jij bent Chinees’
10. Mattijs van de Port – De Islam bestaat niet
11. Francio Guadeloupe – De zon van multi-culturaliteit: Accepteren van wie we zijn
12. Irene Stengs – Intercultureel intermezzo
Deel III – De toekomst: Bakens van hoop
Fragment uit ‘Het land van’ van Baas B en Lange Frans
13. Pien van Langen – Een smeltkroes in het verpleeghuis
14. Chantal Gill’ard – We zijn allemaal verschillend en dat blijft
15. Daan Beekers – Verwante vreemden: Jonge moslims in een ontkerkelijkte samenleving
16. Erna Kerkhof – Berichten uit Niksland
17. Jeroen de Kloet – Een pleidooi voor multiculturele vervuiling
18. Yolanda van Ede – Doggy hondjes
Peter Geschiere – Nawoord
Over de auteurs